Trong phát triển phần mềm hiện đại, việc lựa chọn kiến trúc hệ thống ảnh hưởng lớn đến khả năng mở rộng, bảo trì và triển khai của ứng dụng. Dưới đây là cái nhìn tổng quan về ba kiểu kiến trúc phổ biến:
1. Monolithic Architecture (Kiến trúc nguyên khối)
- Là kiểu kiến trúc truyền thống, nơi toàn bộ ứng dụng được xây dựng thành một khối duy nhất.
- Toàn bộ các chức năng (giao diện, xử lý nghiệp vụ, truy xuất dữ liệu) nằm chung trong một mã nguồn duy nhất.
🟢 Ưu điểm:
- Dễ phát triển ban đầu và triển khai.
- Hiệu suất cao do chạy trong một tiến trình duy nhất.
🔴 Nhược điểm:
- Khó mở rộng theo chiều ngang.
- Một lỗi nhỏ có thể ảnh hưởng toàn hệ thống.
- Việc cập nhật một phần nhỏ phải build lại toàn bộ ứng dụng.
2. Modular Monolithic (Nguyên khối có phân mô-đun)
- Là bước tiến hóa từ monolithic: ứng dụng vẫn là một khối, nhưng được chia thành các mô-đun độc lập logic trong cùng một mã nguồn.
- Ví dụ: Module User, Module Order, Module Payment… cùng tồn tại nhưng rõ ràng vai trò.
🟢 Ưu điểm:
- Dễ tổ chức mã nguồn, dễ phát triển theo nhóm.
- Tận dụng ưu điểm monolith nhưng có định hướng module hóa, thuận tiện cho bảo trì.
🔴 Nhược điểm:
- Vẫn deploy như một khối → chưa tối ưu cho hệ thống lớn hoặc cần mở rộng nhanh.
3. Microservices Architecture (Kiến trúc vi dịch vụ)
- Ứng dụng được chia thành nhiều dịch vụ nhỏ độc lập, mỗi dịch vụ đảm nhiệm một chức năng cụ thể.
- Các dịch vụ giao tiếp với nhau qua HTTP/REST, gRPC hoặc message queue.
🟢 Ưu điểm:
- Dễ mở rộng từng phần (scale theo nhu cầu).
- Triển khai độc lập, dễ bảo trì.
- Phù hợp với tổ chức DevOps, CI/CD.
🔴 Nhược điểm:
- Tăng độ phức tạp: cần quản lý giao tiếp dịch vụ, logging, bảo mật…
- Yêu cầu hạ tầng tốt hơn (Docker, Kubernetes…).
🔁 So sánh nhanh
| Tiêu chí | Monolithic | Modular Monolithic | Microservices |
|---|---|---|---|
| Triển khai | Một khối duy nhất | Một khối duy nhất | Nhiều dịch vụ độc lập |
| Mở rộng | Khó | Trung bình | Linh hoạt, dễ mở rộng |
| Quản lý mã | Khó | Dễ hơn với mô-đun hóa | Rất linh hoạt |
| Phù hợp với | Ứng dụng nhỏ | Doanh nghiệp vừa | Hệ thống lớn, phức tạp |
📌 Kết luận
- Monolithic: đơn giản, phù hợp khi mới bắt đầu hoặc dự án nhỏ.
- Modular Monolithic: tốt cho giai đoạn trung gian, khi cần tổ chức rõ ràng hơn nhưng chưa cần chia nhỏ thành dịch vụ riêng.
- Microservices: tối ưu cho quy mô lớn, yêu cầu mở rộng nhanh và triển khai độc lập.
Dưới đây là ví dụ cách tổ chức dự án Spring Boot theo từng kiểu kiến trúc: Monolithic, Modular Monolithic, và Microservices – giúp bạn hình dung rõ ràng hơn cách áp dụng trong thực tế.
🧱 1. Monolithic Spring Boot Project
📁 Cấu trúc thư mục:
springboot-monolith/
├── src/main/java/com/example/app
│ ├── controller/
│ ├── service/
│ ├── repository/
│ ├── model/
│ └── Application.java
├── src/main/resources/
│ └── application.yml
✅ Tất cả các lớp (User, Product, Order, v.v.) đều nằm trong cùng một source code base và cùng deploy thành 1 file .jar.
💡 Phù hợp với: dự án nhỏ hoặc MVP giai đoạn đầu.
🧩 2. Modular Monolithic với Spring Boot
📁 Cấu trúc dạng mô-đun bên trong một project duy nhất (sử dụng Maven Multi-Module):
springboot-modular-monolith/
├── app-main/ <-- Project chính (chạy Spring Boot)
│ └── Application.java
├── user-module/ <-- Module người dùng
│ ├── controller/
│ ├── service/
│ └── model/
├── order-module/ <-- Module đơn hàng
├── common-module/ <-- Chứa các lớp dùng chung (e.g. DTO, utils)
├── pom.xml
🔧 Các module được khai báo trong pom.xml như sau:
<modules>
<module>user-module</module>
<module>order-module</module>
<module>common-module</module>
<module>app-main</module>
</modules>
💡 Phù hợp với: doanh nghiệp vừa, cần tổ chức rõ ràng theo domain nhưng vẫn deploy một jar duy nhất.
☁️ 3. Microservices với Spring Boot
📁 Mỗi microservice là một project Spring Boot riêng biệt, ví dụ:
springboot-microservices/
├── user-service/
│ └── Application.java
├── order-service/
│ └── Application.java
├── product-service/
├── discovery-service/ <-- Eureka/Consul
├── api-gateway/ <-- Spring Cloud Gateway
├── config-service/ <-- Spring Cloud Config
🎯 Các microservice giao tiếp qua REST/gRPC, chia sẻ thông tin qua RabbitMQ/Kafka hoặc REST APIs.
Ví dụ trong user-service:
@RestController
@RequestMapping("/users")
public class UserController {
@GetMapping("/{id}")
public User getUser(@PathVariable Long id) {
// return user by id
}
}
💡 Phù hợp với: hệ thống lớn, nhiều team, cần scale độc lập từng module.
🔁 Tóm tắt
| Kiến trúc | Số Project | Tổ chức mã | Deploy |
|---|---|---|---|
| Monolithic | 1 | Trong 1 folder | 1 file JAR |
| Modular Monolithic | 1 (nhiều module) | Mỗi domain 1 module | 1 file JAR |
| Microservices | N project | Mỗi service 1 repo hoặc folder | N file JARs |